Een Siamese tweeling
‘Ofwel hou je van sport, ofwel van poëzie. Ofwel van geen van beide’. Deze openingszinnen kwam ik al surfend op internet toevallig tegen op de website van de KU Leuven. ‘Wat een baarlijke nonsens’ was mijn eerste gedachte. Met zulke onzin moet je bij mij niet aankomen, zeker niet in de Poëzieweek 2024. Ik hou van sport en van poëzie.
Sport en poëzie zijn geen aparte grootheden. Zonder sport geen poëzie, zonder poëzie geen sport. Ze horen bij elkaar als een Siamese tweeling. In 1928 was poëzie op de Zomerspelen in Amsterdam een volwaardig olympisch onderdeel!
Het afgelopen weekend zag ik weer meerdere voorbeelden van een verbond tussen sport en poëzie. Zaterdag was ik bij de streekderby Gouda – CVC Reeuwijk. Een draak van een wedstrijd die in extremis door de thuisploeg werd gewonnen. Zou het Goudse trainersduo, dat
eerder die dag een jaar had bijgetekend, aan de woorden van dichter J.H. Leopold hebben gedacht? ‘O rijkdom van het onvoltooide’. De fraaie nieuwe namen in het Nederlandse schaatsen. Weliswaar niet zulke illustere namen als van der Karbargenbok, Kiekertak, Klotterbooke en Taas Daamde uit de roman Bint van Bordewijk, maar Jenning de Boo, Rem de Hair, Sylke Kas en Tjilde Bennis kunnen een inspiratiebron zijn voor een dichter. Tallon Griekspoor en Botic van de Zandschulp moeten toch ook fraaie tennisgedichten op kunnen leveren. Hoewel ik geen liefhebber ben van paardensport kan ik me voorstellen dat de dressuur dichters in beweging kan krijgen. En het kan niet anders of de VAR bij het voetbal moet wel een geliefd onderwerp zijn van een puntdichter. Kees Stip had er ongetwijfeld raad mee geweten. De wijze waarop Matthieu van de Poel de Stairway to heaven trappen bij het veldrijden beklimt en de concurrentie zijn hielen laat zien is pure poëzie. Ga zondagmorgen vroeg eens kijken op de Geluidswal als de veldrijders van GRTC Excelsior aan het werk zijn. Ook de ‘springende’ en hoog in de lucht zwevende motorcrossers van MCC Holland zijn ideaal om in een lofdicht te vereeuwigen.
Leve de sport, leve de poëzie!
Valse start
Een paar weken winterstop vond ik niet erg, maar ik keek ongewild toch uit naar de hervatting van de voetbalcompetitie in het lagere amateurvoetbal. Benieuwd hoe de Goudse voetbalteams hadden overwinterd en hoe ze hun goede voornemens voor 2024 in daden gingen omzetten. Nieuwe ronde nieuwe kansen. Niets is nog verloren ook al sta je er, zoals bij een aantal, niet al te florissant voor. Voortijdig al de handdoek in de ring werpen zal toch hopelijk niet in hun woordenboek voorkomen. De mouwen opstropen en er tegenaan!
Maar waarvoor al een paar dagen werd gevreesd werd zaterdag werkelijkheid. Sneeuw en vorst hadden een verbond gesloten en zorgden er gezamenlijk voor dat bijna alle wedstrijden geen doorgang konden vinden. Een paar wedstrijden, zoals die van sv DONK, gingen nog wel van start, maar nauwelijks waren de eerste passen gezet of de scheidsrechter blies voortijdig af. Te gevaarlijk. Einde oefening en de derde helft kon voor 15.00 uur al beginnen. Frappant was die middag wel dat DONK, zonder zelf te spelen, met de minste verliespunten steviger op de 1e plaats kwam. Maar ik denk dat ze liever toch ook zelf hadden gespeeld.
Olympia, dat 2023 had afgesloten met een zeperd in Oudewater, kwam wel in actie en wilde de vieze nasmaak van die 5-1 nederlaag van 9 december snel wegspoelen. Met een nieuwe (interim) trainer die het stokje van de opgestapte Frank Bloemheuvel had overgenomen. Optimistisch stapte Olympia in de bus naar Leiden om tegen UVS de broodnodige drie punten mee naar Gouda te nemen.
Aangekomen op sportcomplex Kikkerpolder trok een aantal grote foto’s langs het veld mijn aandacht. Mooie zwart-wit foto’s van UVS elftallen met een groot sportief verleden, zoals die van de betaald voetbal selectie in clubkostuum uit 1959. Prachtig!
Helaas moest Olympia een zure nederlaag slikken. De gelukkigste won en kon (nog) niet van een ‘Carl Flux effect’ worden gesproken. Maar het wordt nu toch tijd dat Olympia een uitwedstrijd wint, want de 2-3 overwinning op Rood Wit St Willebrord van 10 april 2022 is al bijna twee jaar geleden.
Jubilarissen
Ze zijn er nog, leden die meer dan een halve eeuw lid zijn van een sportvereniging. Zaterdagmiddag was ik bij de nieuwjaarsreceptie van sv DONK en daar werden 13 leden gehuldigd voor hun trouwe lidmaatschap. De meeste jubilarissen waren 25 jaar lid en dat komt, ook bij andere verenigingen, regelmatig voor. Maar leden die 50, 60, 65, en vooral 70 of zelfs 75 jaar lid zijn, worden in de toekomst steeds zeldzamer. Vroeger gebeurde het regelmatig dat kinderen bij hun geboorte meteen al door de vader werden aangemeld bij papa’s sportvereniging. Maar gebeurt dat, uitzonderingen daargelaten, tegenwoordig nog?
Een van de oorzaken dat er in de toekomst steeds minder ‘oude’ jubilarissen zullen zijn is de afname van het clublidmaatschap. Dit heeft te maken met de vergrijzing en vooral ook de toenemende individualisering. Tieners vinden vaste trainingstijden en verplichtingen maar lastig en kiezen steeds vaker voor ongeorganiseerde sportbeoefening. Kijk op zondag maar eens hoeveel wielrenners door de polders razen. Echte wielerliefhebbers, maar de meesten
zijn geen lid van een vereniging. En dat geldt ook voor nog meer sporten.
Veel sportverenigingen hebben ook te kampen met een gebrek aan vrijwilligers. En met de terugloop van het aantal leden wordt dit probleem nog groter. De meeste vrijwilligers zijn ‘op leeftijd’ en lopen al jaren mee. Gepensioneerden zijn geliefd bij de clubs, “die hebben toch niets te doen”. Jongeren staan niet te dringen om het maar eens eufemistisch uit te drukken.
De meeste jubilarissen bij sportverenigingen zijn ook vaak degenen op wie altijd een beroep kan worden gedaan. Daarom is het mooi dat deze leden worden gekoesterd en hun inzet wordt gewaardeerd met een jubileumspeld, een gouden of zilveren waarderingsspeld, benoeming tot lid van verdienste of benoeming tot erelid.
Extra waardering heb ik voor de zgn. maandagmorgenploeg, de ploeg vrijwilligers die elke maandagmorgen, door weer en wind, bij hun cluppie de ‘sporen’ van het sportweekend weer netjes uitwissen. “Tot maandagmorgen”, hoorde ik zaterdag een 60-jarige jubilaris bij sv DONK zeggen. En ook het kersvers benoemde erelid is maandag ook weer gewoon aanwezig.
Het sportjaar 2024
Het is zondagmorgen 31 december, de laatste dag van 2023. Terwijl ik dit schrijf breekt er een voorzichtig zonnetje door het wolkendek. Dat is even ‘schrikken’, want we zijn wat dat betreft niet verwend de laatste weken. Het jaar strompelt naar het einde. Pluvius en Boreas, de goden van de regen en de wind hebben behoorlijk huisgehouden en hun schaduw helaas over de ijspret op de Goudse IJsbaan geworpen. De kerstboom op de Goudse markt heeft kennis gemaakt met storm Pia. De oliebollenverkopers doen nog goede zaken en het vuurwerk knalt al dagen. De Top 2000 nadert zijn ontknoping, hoewel die ook dit jaar weer geen verrassingen oplevert. Kortom, er klopt een spiksplinternieuw jaar op de deur om het stokje over te nemen.
Tussen de oliebollen en appelflappen door flitst het afgelopen sportjaar nog even snel door me heen. Het voetbalkalenderjaar 2023 moeten we, afgezien van enkele lichtpunten, maar snel vergeten. Voor Sportschool Den Edel was 2023 weer een jaar vol hoogtepunten. Met als klap op de vuurpijl de wereldtitel voor Boy Vogelzang. En Gouda kon de mannen van GZCDONK huldigen als Nederlands kampioen waterpolo.
Wat zal het sportjaar 2024 ons brengen. Carl Flux mag proberen Olympia in veilige haven te loodsen en dat geldt bij SV Gouda ook voor Romeo el Bouazatti. Kan de afscheid nemende trainer Erik van Zoest De Joden Boys weer naar de 4e divisie brengen? Gaat ONA weer een klasse hoger? Kunnen ze bij SV DONK in juni zeggen ‘driemaal is scheepsrecht? Keert GSV in 2024 weer terug in de competitie? Kunnen de rugbyers van RFC Gouda weer eens stapje hoger? Hoe groot zal de medailleverzameling van de pupillen van Allard Schulenklopper zijn in 2024? Kan het jonge en onervaren vrouwenteam van GZCDONK nog voor verrassingen zorgen en gaan de mannen hun landstitel prolongeren? Handhaven de volleybalvrouwen van VollinGo zich in de Topdivisie?
Allemaal vragen waarop ik nog geen antwoord weet en u waarschijnlijk ook niet. Laten we duimen voor een sportief heel succesvol 2024. Maar ik wens u vooral een gezond 2024.
Op naar 2024
We zitten alweer in de laatste week van 2023. Sinterklaas heeft het land inmiddels verlaten en het stokje is overgenomen door de Kerstman. Over kerstmannen gesproken, een paar honderd verklede kerstmannen liepen en renden afgelopen week door de Goudse binnenstad voor het goede doel. Mooie actie! De Goudse IJsbaan ligt weer rond het oude stadhuis. Alleen het weer is bar en boos. Pluvius is dagelijks met vele liters hemelwater aanwezig en samen met storm Pia zorgt hij voor de nodige ongemakken. De ijsbaan ligt er trouwens een beetje triest bij en het is te hopen dat er de komende dagen toch veel ijsplezier zal zijn. Ook de trotse Noorse kerstboom op de Goudse Markt heeft kennis gemaakt met storm Pia.
Het topje van de grote Goudse kerstboom heeft de kerst niet gehaald. Ook een aantal voetbaltrainers heeft de kerst niet gehaald. Als je bij topteams een paar keer niet wint mag je al snel de uitgang opzoeken. En niet alleen bij het betaalde voetbal, ook bij de amateurs ben je als trainer je leven niet zeker. Trainer Frank Bloemheuvel hield vorige week de eer aan zichzelf. Hij zag geen mogelijkheden meer om Olympia op het juiste spoor te zetten. Er ligt een schone taak voor Carl Flux om het tij te keren. Erik van Zoest van Jodan Boys heeft de kerst wel gehaald, maar de wegen van deze sympathieke trainer en de Goudse 1e klasser scheiden toch aan het eind van het seizoen. En ik denk dat hij niet de enige zal zijn.
In deze laatste dagen staan de meeste sporten in de pauzestand. Ook bij het dammen zijn voorlopig even de laatste zetten gedaan. Martijn van IJzendoorn van Damlust Gouda sloot het afgelopen weekend het NK dammen af met een 4e plaats. Hij hervat met Damlust, dat momenteel op een mooie 4e plaats staat in de Ereklasse, op 6 januari 2024 de competitie weer met een uitwedstrijd tegen het altijd lastige Hijken DTC uit Drenthe.
Ik wens iedereen een goede jaarwisseling en een sportief, maar vooral gezond 2024.
Zesdaagse van Rotterdam
“Heb je zin om mee te gaan naar de Zesdaagse van Rotterdam”. Natuurlijk wilde ik dat, want ik had van wielerliefhebbers veel mooie verhalen gehoord. Enthousiaste verhalen over spektakel en wielersport van de bovenste plank. Op naar Ahoy met een aantal wielerliefhebbers van GRTC Excelsior.
Na enige omzwervingen en aanwijzingen van parkeerwachters vonden we op zaterdagavond toch een parkeerplaats. Even onthouden waar we hadden geparkeerd en dan een paar honderd meter lopen naar Ahoy. Daar schrok ik van de lange rijen, maar dat bleken fans van Kevin & The Animals te zijn die ook in Ahoy een concert zou geven.
Via de entree van de 1e en 2e ring zoeken naar Vak Ek, rij 23, stoel 38. Een schitterend uitzicht op de baan waar de renners al hun rondjes reden. Het bruisende middenterrein waar ook alle renners hun onderkomen hadden. Voor mij was het de eerste keer dat ik bij de Zesdaagse was. En het werd een gedenkwaardige avond.
Op de tv had ik wereldtoppers als Jeffrey Hoogland en Harry Lavreysen vaak zien rijden, maar als je ze live ziet is het toch wat anders. Een kanjer als Lavreysen die de 200 meter sprint met een snelheid van boven de 70 kilometer binnen 10 seconden afraffelt. Bij de koppelkoers, met die ‘zwiepende’ afwisselingen was het ook volop genieten. De wereldkampioenen Yoerie Havik en Jan-Willem van Schip bezorgden het enthousiaste publiek kippenvel. De temporace van de dames elite met een slimme winnares Eline van Rooijen. Genieten was het ook van de dernykoers. Pure nostalgie. Zeker als de naam van gangmaker Ron Zijlaard valt. Dan denk ik meteen terug aan zijn vader, de legendarische in Reeuwijk geboren Joop Zijlaard, de man die met renners als Joop Zoetemelk, Gerrie Knetemann, Gianni Bugno, Francesco Moser en Erik Zabel grote triomfen vierde. En ook de schoonvader van voormalige wereldtopper Leontien van Moorsel.
Het was een prachtige avond met pure topsport. Helaas is er naast Rotterdam alleen in Gent nog een Zesdaagse. Laten we duimen dat de 40e Zesdaagse van Rotterdam niet de laatste was.
Winterstop
‘En laat het dan maar gaan vriezen’. Met deze zin eindigde ik mijn vorige sportcolumn. Nu had ik niet verwacht dat de weergoden mijn wens onmiddellijk al zouden inwilligen, maar wat niet is kan uiteraard snel komen. Voor Evert van Benthem is het duidelijk. ‘Ja, de Elfstedentocht gaat er komen. Absoluut. Geen twijfel mogelijk’ aldus de tweevoudig oud-winnaar zaterdag in Leeuwarden. De wens is de vader van de gedachte zullen we maar zeggen.
Ondanks dat het nog niet vriest raken we toch in winterse sferen. De Noorse kerstboom staat inmiddels in volle glorie op de Goudse Markt. De 68e editie van Gouda bij Kaarslicht brengt weer een mooi programma en vanaf 20 december kan er weer geschaatst worden rondom het oude stadhuis op de unieke ijsbaan. Volop winterse ijspret. Met de winterse schaatstaferelen die te zien zijn op de prachtige schilderijen van Hendrick Avercamp in gedachten dromen van schaatstochten op de Reeuwijkse Plassen en poldertochten in de Krimpenerwaard. Ouderwetse koek- en zopiekramen met warme chocolademerk, snert, glühwein en gevulde koeken.
Voor de meeste sporters is de winterstop aangebroken. De voetballers van DONK en ONA, maar ook die van De Jodan Boys, gaan met een goed gevoel de winterstop in. Voor Olympia en Gouda geldt dit helaas niet. Voor hen eindigt 2023 in mineur. De komende weken onder de kerstboom de scherven bij elkaar rapen om vanaf 20 januari 2024 te gaan proberen het tij te keren. Het verloren gegane terrein zal vrees ik dit seizoen niet kunnen worden heroverd, maar een tweede achtereenvolgende afdaling naar een lager niveau is iets om van te gruwelen.
Het kalenderjaar 2023 was sportief een jaar van ups en downs, van hoogte- en dieptepunten, van vreugde en verdriet. Ik heb hierboven al in het kort het Goudse voetbal doorgenomen, maar er is gelukkig meer dan voetbal. De komende weken ga ik op mijn gemak nog eens de prestaties in het Goudse sportjaar 2023 op een rijtje zetten. Helaas is er dit jaar geen Gouds Sportgala, maar de topsporters mogen zeker in het zonnetje worden gezet.
December
Je kon er op wachten toen afgelopen week de weermannen en weervrouwen ineens het woord ‘vorst’ lieten vallen. IJsmeesters in het land schrokken wakker en gingen rap aan het werk om een stuk land van een zeer dun laagje water te voorzien. Wie zou de race om de eerste marathontocht op natuurijs dit jaar winnen? Zoals elk jaar werd ook nu Erben Wennemars weer opgetrommeld om zijn ‘ijswijsheid’ te berde te brengen. De rayonhoofden in Friesland bleven stil want zij weten wel beter. ‘It ken net’ zeggen ze bij de Koninklijke Vereniging de Friesche Elfsteden en de Beerenburg blijft voorlopig onaangeroerd. En het is maar de vraag of we de verlossende mededeling ‘it giet oan’ ooit nog zullen horen.
Ook in Gouda had het een beetje gevroren. Op de sloten lag een zeer dun laagje ijs. Eenden en waterhoentjes hadden de euvele moed om het ijs te testen en stonden wat onwennig te kijken. Maar verder was het stil, heel stil. Geen ijspret dus in het eerste weekend van december.
Of het aan het weer lag weet ik niet, maar de resultaten van de Goudse voetbalclubs waren afgelopen zaterdag dramatisch. DONK en ONA waren vorige week koploper geworden, maar leden nu allebei een nederlaag en vielen van hun troon. Olympia leed de 6e nederlaag en Gouda ging zelfs voor de 8e keer onderuit. Alleen Jodan Boys richtte zich op na twee achtereenvolgende nederlagen en sleepte drie punten binnen.
Voorlopig is december nog geen feestmaand voor het Goudse voetbal. Bij Jodan Boys kijkt men al verlangend uit naar de winterstop en dat zal bij de andere Goudse clubs denk ik niet anders zijn. Komende zaterdag staat de laatste reguliere speelronde op de wedstrijdkalender.
Bij winst op Argon blijft Jodan Boys in de top meedraaien. Voor DONK en ONA een kans om de koppositie te heroveren. Olympia kan in Oudewater meer afstand nemen van de laatste twee plaatsen. Voor Gouda de kans om op de valreep toch nog het zoet van de overwinning kunnen smaken. En laat het dan maar gaan vriezen!
Fenomenen
Wat is eigenlijk de definitie van een fenomeen? Van Dale geeft twee betekenissen, nl. ‘ieder waarneembaar (natuur)verschijnsel’ en ‘een zeldzaam verschijnsel’. Een definitie waar je toch veel kanten mee op kunt. Ik beperk me hier tot de 2e definitie, ‘een zeldzaam verschijnsel’.
Ook in de sportwereld valt de term fenomeen regelmatig. Je hoeft alleen de koppen van de kranten maar te lezen. Maar of die koppen altijd de lading dekken vraag ik me af. Nico Scheepmaker schreef in 1972 het boek CRUIJFF, Hendrik Johannes, FENOMEEN. Cruijff was een geweldige voetballer, maar die zijn er meer.
Max Verstappen liet afgelopen weekend iedereen weer zijn hielen zien. ‘Fenomeen Max’ lees je overal, maar als je bijna alle wedstrijden wint kun je niet meer van een zeldzaam verschijnsel spreken.
In maart won de pas 18-jarige Amerikaanse schaatser Jordan Stolz twee gouden medailles op de WK afstanden. Thomas Krol beschreef hem meteen als een fenomeen. Vooral ook vanwege zijn leeftijd. Als je leeftijd als uitgangspunt neemt kun je Trinko Keen ook een fenomeen noemen omdat hij een paar jaar geleden op 51-jarige leeftijd nog Nederlands tafeltenniskampioen werd.
Claudia Pechstein is ook 51 jaar en maakt nog steeds deel uit van de Duitse schaatsploeg. Feyenoordfans hebben in Santiago Giménez ook weer een nieuw fenomeen gevonden die doelpunten aan de lopende band scoort.
Over Goudse sportfenomenen gesproken, die waren en zijn er ook. Ik noem er slechts, geheel willekeurig, een paar. Als er iemand is die een fenomeen genoemd mag worden is dat Mario den Edel. Zonder deze Gouwenaar zou de wereld van jiujitsu er heel anders hebben uitgezien. Ook voormalig topwaterpoloster Lieneke van den Heuvel was in mijn ogen een fenomeen.
Van een zeldzaam verschijnsel is absoluut geen sprake bij de jiujitsu prestaties van Sportschool Den Edel. Bij elk kampioenschap is de medailleoogst enorm. Boy Vogelzang veroverde, nadat hij eerder dit jaar al wereldkampioen werd, dit weekend in Zagreb ook de Europese titel. Gouwenaar en bondscoach Allard Schulenklopper telde afgelopen weekend drie gouden, twee zilveren en een bronzen medaille. Niet echt zeldzaam, maar wat mij betreft wel fenomenen.
Het kan verkeren
Het afgelopen sportweekeinde was er een van vreugde en verdriet, van een dosis geluk en een portie pech. Van verrassingen en van zelfsprekendheden. Van spanning en sensatie tot ronduit pure saaiheid. ‘Het kan verkeren’, sprak de dichter Bredero.
Nederland plaatste zich na een slechte en saaie wedstrijd voor het EK voetbal in Duitsland. De meeste ophef was er na afloop van de wedstrijd door het vreemde optreden tijdens een interview van matchwinnaar Wout Weghorst. Als je niet wilt horen dat het ondanks de winst toch een matige en een saaie wedstrijd was dan ontbreekt er echt iets aan je perceptie. En het was een saaie wedstrijd want ik ben halverwege letterlijk in slaap gevallen.
Er sneuvelden bij de wereldbekerwedstrijden schaatsen in Beijing weliswaar geen reputaties maar zowel Jutta Leerdam als Irene Schouten leden zeldzame en onverwachte nederlagen. Vanzelfsprekend was daarentegen uiteraard weer de overwinning van Formule I coureur Max Verstappen in Las Vegas. En dat tennisser Novak Djokovic de ATP Finals in Turijn won was ook niet echt een verrassing.
Terug naar de amateurvoetbal. Daar werden zaterdag de eerste periodetitels vergeven. Door het kostbare puntverlies vorige week tegen Be Fair greep ONA net naast de 1e periodetitel. DONK waande zich door de onverwachte nederlaag van koploper VUC even winnaar van de 1e periode. Maar in de idioot lange blessuretijd werd een zeker schijnende overwinning uit handen gegeven. Pech?
Het woord pech mogen de Olympianen wel in de mond nemen, want in een min of meer gelijk opgaande wedstrijd liep Olympia in de extra speeltijd tegen een zure en niet verdiende nederlaag aan. Na de eerste overwinning vorige week was er sprake van optimisme. Voor het eerst na ruim 1½ jaar moest weer eens een uitwedstrijd worden gewonnen. Men had uitgerekend dat de laatste uitoverwinning van Olympia dateerde van 10 april 2022. In Sint Willebrord werd toen met 2-3 gewonnen van Rood Wit. Ja dacht ik, daar was ik getuige van, is dat al weer zo lang geleden? Dan moet het op 2 december in Wassenaar bij SVC ’08 maar gebeuren.
